Priča o gradu, viziji i knjizi

Savannah, Georgia je jedan od najljepših gradova na jugu SAD. Sa svojim ulicama pod kaldrmom, istorijskim trgovima, raskošnim vilama i širokim krošnjama hrastova sa kojih visi španska mahovina kao neko rašireno platno koje vijori na toplom vazduhu, Savannah vas lako opčini. Grad odiše sporim tempom i otmjenošću koja je naglašena vlažnom južnom klimom i opuštenom prirodom njegovih građana.

Grad je nastao kao težnja za stvaranjem kolonije u Novom Svijetu gdje će biti stvoreni jednaki uslovi za sve. Osnivač grada je bio James Edward Oglethorpe koji je vjerovao da svi ljudi imaju pravo da žive od plodova svoga rada i da imaju dobre odnose sa sredinom u kojoj žive. Takođe je bio protivnik ropstva i težio dobrosusjedskim odnosima sa starosjediocima. Inspirisan svim ovim kao i načinom na koji su stari Grci omogućavali brz i efikasan razvoj svojih kolonija putem sistema gridova ulica i stambenih zgrada, odlučio je da to bude osnova novog grada. Tako je nastao tzv. Oglethorpe plan.

Inicijalni plan, kako ga je izložio Oglethorpe, sastojao se od šest jedinica, od kojih je svaka dizajnirana sa potpuno istim specifikacijama kako bi se promovisala vizija agrarne pravednosti grada. Ta prvobitna cjelina se sastojala od četiri grupe stambenih blokova iste veličine, četiri zajedničke parcele koje su bile rezervisane za javnu upotrebu i centralni trg za razne javne aktivnosti kao što su pijace i javna okupljanja. Plan je onemogućavao stvaranje prenaseljenih metropola koji uništavaju život ljudi koji u njemu žive. Osim toga postojao je tzv. baštenski dio gdje su stanovnici imali parcele za gajenje svega što im je neophodno i omogućavalo im neovisnost od trgovaca. Tu su još postojali i farmerski dio kao i seoski dio. 

Grad se razvijao prateći ovaj plan i njegova istorija je imala mirne i burne periode. Značaj grada kao luke je vremenom opao i po smrti njenog osnivača mnogi prvoizgrađeni objekti bivaju zapostavljeni jer povjerenička grupa koja je trebala da vodi grad nije to uspijevala na najbolji način. Savannah je srećom uspjela da se sačuva i tokom američkog građanskog rata.

Međutim, pravi turistički bum ovog grada dolazi po objavljivanju knjige Ponoć u vrtu Dobra i Zla 1994. godine koju je napisao John Berendt. Knjiga je labavo konstruisana oko ubistva međunarodnog poznatog trgovca antikvitetima od strane prevaranta u maju 1981. i četiri kasnija suđenja za ubistvo koja su trajala više od osam godina. U samoj Savannah-i ova knjiga se jednostavno zove “Knjiga”.

Radnja knjige je naravno smještena u gradu i opisuje kako sam grad tako i njene poznate ličnosti. Karakteri su jako interesantni i šaroliki. Glavni interes priče za mnoge čitaoce bilo je upravo to bogatstvo izvrsno “nacrtanih” usputnih likova sa svih društvenih nivoa i vješto ispletenih anegdota koje stvaraju tapiseriju ovog južnog grada. 

Zahvaljući ovoj knjizi, broj turista je značajno porastao. Za grad koji do tada i nije bio neka turistička destinacija i iz kojeg je stanovništvo počelo da se iseljava ovaj priliv turista omogućio je ponovno “rađanje” grada i očuvanja njegove istorijske vrijednosti. Zahvaljujući upravo knjizi osnivaju se društva za zaštitu jezgra grada i ovog plana koji je osigurao nastanak grada i njegov opstanak do današnjih dana. Kroz priče ove knjige lako je bilo oživjeti svijest ljudi o ljepoti grada u kojem žive kao i želju i potrebu za njegovim očuvanjem.

Po istoimenoj knjizi nastaje i film pod režijom Clint Eastwood-a. Iako film nije imao isti prijem kao knjiga ipak gledajući ovaj film možete uživati u ljepoti grada, planiranju i viziji jednog čovjeka. Oglethorpe je imao viziju grada koja je bila izvan njegovog vremena i koja i danas omogućava stanovništvu ovog grada jedan usporen i ljepoti okrenut život. 

Danas kada je život jako brz i svi se žurimo negdje, ovaj grad i njegova priča nas upravo pozivaju da usporimo i uživamo u svijetu u kojem živimo. Knjiga je uvijek dobar prijatelj koja nas uvodi u drugi svijet. Ovom gradu je čak udahnula novi život.